Một giấc ngủ ngon không phải là một điều xa xỉ, mà là một khía cạnh không thể thiếu để có một sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt.
Có vô số các loại rối loạn giấc ngủ, trong đó dễ nhận biết nhất là mất ngủ và ngáy. Hầu như tất cả mọi người đôi khi đã trải qua nó, nhưng tỷ lệ thực tế của chứng mất ngủ có vấn đề vẫn chưa được biết đến. Có rất ít dữ liệu về ngáy ngủ, nhưng một nghiên cứu địa phương vào năm 1999 cho thấy 24% người lớn ở địa phương ngáy và 15% bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Ngưng thở khi ngủ là tình trạng không chỉ ngáy mà còn tắc nghẽn đường dẫn khí trong khi ngủ, dẫn đến giảm lượng oxy liên tục và chất lượng giấc ngủ kém.
Mất ngủ
Hầu hết các nguyên nhân gây mất ngủ có liên quan đến sức khỏe tinh thần và tâm lý, như lo lắng, căng thẳng và trầm cảm. Đôi khi, các nguyên nhân là do thể chất, như đau do các nguyên nhân y tế khác, các bệnh như tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc các loại thuốc như thuốc thông mũi kích thích cơ thể. Thói quen ngủ kém như thời gian ngủ không đều hoặc các hoạt động kích thích trước khi ngủ, ví dụ: chơi game trên máy tính cũng có thể góp phần gây mất ngủ.
Để cải thiện chứng mất ngủ, bước quan trọng nhất chính là xác định nguyên nhân, vì vậy bác sĩ sẽ lấy chi tiết thông tin về các hoạt động hàng ngày và giấc ngủ của bạn. Đó là một ý tưởng tốt để lưu giữ nhật ký hoạt động hàng ngày và nhật ký giấc ngủ trong một vài tuần, để những thông tin này luôn có trong quá trình tham khảo ý kiến của bạn. Các xét nghiệm hiếm khi cần thiết, nhưng nếu có nghi ngờ về một vấn đề sức khỏe như bệnh tuyến giáp thì xét nghiệm máu có thể được yêu cầu.
Các vấn đề khác khiến bạn tỉnh táo hoặc thức giấc vào ban đêm như đau mãn tính, đi tiểu thường xuyên, nghẹt mũi, vv có thể cần xin ý kiến từ các chuyên gia khác. Một nghiên cứu về giấc ngủ, ở bệnh viện hoặc ở nhà có thể cần thiết nếu nghi ngờ có các rối loạn giấc ngủ khác.
Giải quyết chứng mất ngủ
Bước quan trọng nhất trong điều trị chứng mất ngủ là áp dụng thói quen ngủ tốt. Đó là:
-
Duy trì một mô hình giấc ngủ thường xuyên.
-
Tránh các hoạt động kích thích ngay trước khi ngủ.
-
Không sử dụng giường cho các hoạt động khác như đọc hoặc xem TV…
-
Tránh các chất kích thích như caffeine hoặc thuốc thông mũi.
-
Đủ hoạt động thể chất, tốt nhất là vào sáng sớm trong ngày.
-
Không nằm trên giường trong một thời gian dài nếu không thể ngủ.
Các phương pháp khác như kỹ thuật thư giãn và giảm thiểu các yếu tố gây căng thẳng cũng hữu ích.
Các loại thuốc trị chứng mất ngủ bao gồm thuốc ngủ và các loại thuốc khác gây buồn ngủ, như thuốc kháng histamine. Những loại này có thể hữu ích khi bắt đầu, để phá vỡ chu kỳ mất ngủ và cho phép một mô hình giấc ngủ tốt được thiết lập, nhưng không nên sử dụng lâu dài vì có khả năng gây nghiện.
Ngáy và ngưng thở khi ngủ (OSA)
Ngáy không chỉ là vấn đề xã hội mà nó còn ảnh hưởng đến người ngủ cạnh bạn. Nó có thể là một dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn gọi là ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA). Điều này xảy ra khi đường thở bị tắc nghẽn trong khi ngủ, dẫn đến giảm oxy nhiều lần và chất lượng giấc ngủ kém.
Nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa OSA và các bệnh tim mạch như huyết áp cao, bệnh tim và đột quỵ. Trên thực tế, đối với những bệnh nhân mắc OSA nặng, nguy cơ đau tim và đột quỵ có thể cao hơn 3 lần so với nguy cơ bình thường.
Một nghiên cứu tại Singapore cho thấy trên 65% bệnh nhân bị đau tim đã không được chẩn đoán mắc chứng OSA từ trung bình đến nặng. Ở trẻ em, OSA có thể dẫn đến kết quả học tập kém hơn và khó tập trung vào việc học. Nó cũng làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tim mạch và tiểu đường trong tương lai.
Dấu hiệu cảnh báo của OSA
Bạn nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ phẫu thuật tai-mũi-họng (ENT) nếu bạn có các triệu chứng sau đây khi ngáy:
-
Người ngủ bên cạnh bạn cho biết đôi khi bạn ngừng thở khi ngủ.
-
Buồn ngủ quá mức trong ngày.
-
Thức dậy vào ban đêm với cảm giác khó thở hoặc nghẹt thở.
-
Đau đầu buổi sáng.
-
Khó chịu, khó tập trung và trí nhớ kém.
-
Đi tiểu thường xuyên vào ban đêm hoặc đái dầm ở trẻ em.
Bác sĩ sẽ yêu cầu một nghiên cứu về giấc ngủ để xác định xem có OSA hay không. Điều này có thể được thực hiện trong bệnh viện hoặc thậm chí tại nhà riêng của bạn. Bạn cũng sẽ yêu cầu nội soi ngoại trú đơn giản (một thủ tục trong đó bác sĩ của bạn sử dụng một ống dài, mỏng để xem xét các điểm tắc nghẽn. Điều này có thể xảy ra hoặc ở mũi, ở vòm miệng mềm của lưỡi hoặc ở mặt sau của lưỡi.
Trong khoang mũi, tắc nghẽn có thể được gây ra bởi sưng phần mô mềm hoặc vách ngăn mũi bị uốn cong, dải phân cách ở giữa. Vòm miệng và amidan có thể gây tắc nghẽn ở cấp độ thứ hai. Ở mức thấp nhất, mặt sau của lưỡi có thể rơi ngược lại gây ra tắc nghẽn.
Nghiên cứu về giấc ngủ sẽ đánh giá mức độ nghiêm trọng của OSA của bạn. Dựa trên điều đó và những phát hiện thông qua nội soi ngoại trú, điều trị có thể được đề nghị. Ở trẻ em, dòng điều trị đầu tiên cho OSA là loại bỏ amidan và adenoids và đôi khi là giảm mô mềm của mũi.
Điều trị OSA
Điều trị cho người lớn phức tạp hơn. Đối với OSA nhẹ, các thủ thuật đơn giản để mở đường dẫn khí, như tần số vô tuyến để giảm mô mềm trong mũi và làm cứng vòm miệng hoặc dụng cụ miệng để đưa hàm về phía trước hoặc giữ lưỡi có thể là đủ.
Đối với OSA từ trung bình đến nặng, sử dụng thiết bị áp lực đường thở dương liên tục (CPAP) cho kết quả tốt nhất. Nó bao gồm một máy bơm tạo áp lực không khí thông qua mặt nạ gắn vào mặt bạn khi ngủ. Vấn đề với CPAP là hầu hết bệnh nhân không sẵn sàng sử dụng nó. Trong trường hợp đó, phẫu thuật là lựa chọn tốt nhất tiếp theo. Nó nên được điều chỉnh theo các điểm cản trở.
Hana-Med dịch.