5 điều bạn cần biết về phân

Ảnh minh họa. Nguồn: PCC - Mount Elizabeth Hospital.
 

Các đặc điểm phân có thể báo hiệu cho chúng ta những vấn đề bất thường bên trong hệ tiêu hóa. Bác sĩ Zee Ying Kiat, chuyên gia tư vấn cấp cao, ung thư nội khoa sẽ giải thích 5 điều nên biết về phân và những dấu hiệu này nói lên tình trạng sức khỏe như thế nào.

Phân người có vô vàn đặc điểm phản ánh tình hình sức khỏe.

Hiểu sự khác nhau về màu sắc, tính chất và lượng phân có thể cho chúng ta những gợi ý vô cùng quan trọng về sức khỏe tổng quát. Những thay đổi về phân và thói quen đại tiện cũng có thể cho bạn biết liệu hệ tiêu hóa đã xử lý thức ăn đúng chưa hay có các tình trạng nghiêm trọng tiềm ẩn khác mà cần làm thêm các xét nghiệm.

Dưới đây là 5 thông tin về phân và những dấu hiệu phản ánh sức khỏe của bạn:

1. Hình dạng phân cụ thể này có thể là dấu hiệu của táo bón

Táo bón xuất hiện khi nhu động ruột không liên tục hoặc khi phân cứng và khó bài tiết. Nếu bạn thấy phân cứng, vón cục như viên đá hoặc sỏi nhỏ thì đó có thể là dấu hiệu của táo bón.

Ruột già, hay còn gọi là ruột kết, là nơi chất thải thực phẩm tụ lại và hấp thụ nước để tạo thành phân. Khi các cơ trơn ruột già không co bóp bình thường, chất thải trong đại tràng sẽ dần dày đặc hơn, làm phân cứng hơn và khó thải ra ngoài.

Nếu bạn bị táo bón thì hãy uống nhiều nước và bổ sung thêm chất xơ trong chế độ ăn để giúp làm giảm triệu chứng.

2. Màu sắc của phân thường là đặc điểm không đáng lo

Phân có thể có nhiều màu sắc, với sắc thái màu nâu và thậm chí màu xanh lá cây cũng được coi là “bình thường” và khỏe mạnh.

Thay đổi màu phân thường không phải vấn đề đáng lo ngại. Màu phân thường phản ánh chế độ ăn uống và lượng mật trong phân. Các loại phẩm màu hoặc phụ gia tạo màu trong thực phẩm chính là thủ phạm thường xuyên làm phân đổi màu.

Có một vài trường hợp hiếm gặp khi màu phân thay đổi cho thấy tình trạng đường ruột nghiêm trọng tiềm ẩn. Nếu bạn thấy phân có lẫn máu hoặc chuyển màu đen, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức vì có thể bạn đang bị xuất huyết đường tiêu hóa.

3. Không có chuyện đại tiện quá ít hay quá nhiều

Không có hướng dẫn cụ thể về tần suất cần đi đại tiện. Trên thực tế, đại tiện trong khoảng ba lần/tuần đến ba lần/ngày đều hoàn toàn bình thường.

Bạn có nhiều khả năng đi đại tiện vào buổi sáng vì cơ thể hoạt động liên tục suốt đêm để xử lý thức ăn. Thêm vào đó, đại tiện vào các khung giờ khác nhau là rất bình thường.

Nhìn chung, đường ruột khỏe mạnh khi phân mềm, có hình thái đồng đều và dễ dàng đẩy ra. Nếu bạn thấy có bất kỳ cơn đau nào, hoặc nếu bạn phải gắng sức khi đại tiện, đó có thể là dấu hiệu của táo bón.

Phân khỏe mạnh thường chìm xuống đáy và không nổi lên.

4. Phân khỏe mạnh thường chìm, không nổi

Phân nổi có thể là do chế độ ăn có nhiều chất xơ không hòa tan dẫn đến dư thừa khí trong phân. Những trường hợp như vậy là không đáng lo ngại vì đây thường không phải là dấu hiệu bệnh lý tiềm ẩn. Phân sẽ trở lại 'bình thường' sau khi bạn bắt đầu giảm bớt chất xơ trong chế độ ăn.

Phân nổi cũng hình thành khi cơ thể xất hiện tình trạng kém hấp thụ chất. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể không thể xử lý chất dinh dưỡng đúng cách, hoặc do các vấn đề khác như viêm nhiễm, khó dung nạp thức ăn, rối loạn tiêu hóa hoặc một số tình trạng bệnh lý. Tùy thuộc vào nguyên nhân làm cơ thể kém hấp thu, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp điều trị thích hợp để làm giảm triệu chứng.

5. Cần lưu ý khi phân có dầu mỡ

Phân có dầu, kết cấu đặc quánh và/hoặc khó tống ra ngoài có thể báo hiệu rằng cơ thể bạn không thể tiêu hóa được chất béo (tức là kém hấp thu chất béo). Những thay đổi về độ đặc của phân có thể do viêm nhiễm, bệnh không dung nạp Gluten, hoặc các vấn đề liên quan đến tuyến tụy như ung thư tuyến tụy, viêm tụy.

Tình trạng kém hấp thu chất béo sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe vì không thể dung nạp được các axit béo cần thiết để duy trì hoạt động cơ thể khỏe mạnh. Nếu bạn thường xuyên đại tiện ra phân dầu hoặc đặc quánh trong thời gian dài thì hãy đến gặp bác sĩ.

Ảnh minh họa. Nguồn: PCC - Mount Elizabeth Hospital.